در همین زمینه معاون وزارت بهداشت نسبت به استفاده غیراستاندارد از سموم در محصولات کشاورزی هشدار داد.دکتر رسول دیناروند گفت: عمده‌ترین نقاط ضعفی که در کیفیت مواد غذایی و فرآورده‌های تولیدی مشاهده شده بهره‌گیری از سمومی است که توسط کشاورزان در مزارع استفاده می‌شود.
به انگیزه بررسی خطراتی که باقیمانده سموم کودها و آفت کش‌ها در محصولات گیاهی برای سلامت دارد گفت‌وگویی با دکتر سیدمرتضی صفوی مدیر گروه تغذیه دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و مدیر سابق دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت و دکتر هدایت حسینی مدیرکل سابق نظارت بر مواد غذایی انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.
دکتر صفوی با انتقاد از عدم‌رعایت مصرف کود و سموم در محصولات کشاورزی به این مسئله اشاره کرد که نظارت دقیقی بر مصرف کود و سموم در زمین‌های زراعی اعمال نمی‌شود، او افزود: متأسفانه استانداردهای مصرف کود و سم در ایران رعایت نمی‌شود. در واقع افرادی که در مزارع کار می‌کنند اغلب از این استانداردها یا آگاهی ندارند یا تصور می‌کنند با استفاده از هرنوع سم یا کود و مصرف آنها به هر میزان می‌توان بهتر آفت‌ها را از بین برد و محصولات مطلوب‌تر و با کیفیت بالاتری نیز ارائه داد که البته این تصوری کاملا اشتباه است. یکی از اشکالاتی که وجود دارد این است که نظارت دقیقی بر میزان استفاده از سموم برای از بین بردن آفات در مزارع وجود ندارد.
به همین دلیل زمانی که مصرف کود و سموم بیش از حد استاندارد باشد باقیمانده این کودها و سموم می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود، به‌عنوان مثال استفاده از کود فسفاته بالاتر از میزان استاندارد باعث می‌شود که نیترات و نیتریت باقیمانده ناشی از مصرف این کود در مواد گیاهی ازجمله صیفی‌جات و سبزیجات زیاد شود و به همین دلیل نیز بدن ما نیترات و نیتریت بیشتری دریافت خواهد کرد.
در واقع زمانی که سبزی‌ای مانند اسفناج را گرم می‌کنیم درصورتی که دوره عدم‌مصرف این محصول در زمان برداشت رعایت نشده باشد این گیاه حاوی میزان بسیار زیادی از نیترات خواهد بود. این متخصص تغذیه اکیدا توصیه کرد که کشاورزان نباید بیش از حد نیاز از کودهای شیمیایی استفاده کنند، چرا که حتی درصورت رعایت دوره عدم‌مصرف، میزان سموم باقیمانده در کود به راحتی به گیاه منتقل می‌شود و از بین نمی‌رود.
بنابراین کشاورزان باید به استاندارد درج شده روی کیسه کودها توجه کنند و بیش از آن برای گیاهان کود مصرف نکنند.
او موادی که از طریق کودها و سموم به بدن منتقل می‌شوند بسیار خطرناک دانست و گفت: نیترات و نیتریت با حرارت دیدن تبدیل به نیتروزامین می‌شوند. نیتروزامین یک ماده سرطان‌زاست. اصطلاحا به آن ماده کارسینوژن یا سرطان زا می‌گویند. نیترات و نیتریت نه‌تنها از طریق سبزیجات که توسط کالباس و سوسیس نیز وارد بدن ما می‌شوند. در واقع نیترات و نیتریت به‌صورت دستی به سوسیس و کالباس نیز اضافه می‌شود. نیترات به‌خاطر رنگ قرمز و زیبایی دادن به سوسیس و کالباس و همچنین افزایش ماندگاری این فرآورده‌های گوشتی به‌کار گرفته می‌شود.
دکتر حسینی نیز درباره دلایل استفاده از کودهای شیمیایی و آفت‌کش‌ها در زمان کاشت گیاهان مصرفی گفت: ماده اولیه تأمین غذا امکان دارد دارای منشا حیوانی باشد مانند شیر و گوشت یا اینکه منشا گیاهی داشته باشد مانند انواع سبزیجاتی که ما به‌عنوان ماده غذایی به مصرف می‌رسانیم. در فرایند کشت و برداشت مواد غذایی گیاهی امکان دارد از مواد شیمیایی برای بهبود تولید استفاده شود. برخی از کودها در واقع باعث رشد بیشتر گیاهان می‌شود. از سوی دیگر برای از بین نرفتن این گیاهان نیز از ترکیبات آفت‌کش استفاده می‌شود.
او ضمن اشاره به فواید آفت‌کش در از بین بردن آفت‌ها گفت:
بعد از استفاده از آفت‌کش‌ها گیاهان باید یک دوره عدم‌مصرف را طی کنند؛ یعنی در واقع اگر آفت‌کشی برای گیاهانی مانند کاهو، خیار و اسفناج استفاده شود یک دوره نباید از این گیاهان مصرف کرد که در طی این دوره مواد شیمیایی آفت‌کش خود تجزیه شده و از بین می‌رود و میزان باقیمانده آن نیز به پایین‌تر از حد مجاز یعنی بی‌خطر می‌رسد. به‌عنوان مثال روی ماده آفت‌کشی که برای کاهو مورد استفاده قرار می‌گیرد نوشته شده است که این محصول گیاهی تا 5روز به بازار عرضه نشود.
باید این مسئله را درنظر داشت که نمی‌توان هر سمی را برای هر گیاهی استفاده کرد، هر سم مخصوص یک گیاه است این مسئله به‌ویژه درباره گیاهانی که منشا مواد غذایی محسوب می‌شود باید رعایت شود. اگر سمی مخصوص گندم است باید فقط برای گندم استفاده شود و اگر سمی مختص خیار است باید آن را در مزارع خیار به‌کار برد. دکتر حسینی درباره استفاده از کودهای شیمیایی نیز توضیح داد: یکی از موضوعات مهم در استفاده از کود و کودهای شیمیایی این است که کود را باید بر حسب نیاز زمین و نوع محصول استفاده کرد.
